Adam Jan Dobrzański

---

Życiorys

Po zakończeniu nauki w Technikum Rolniczym w Nakle Śląskim, Adam Jan Dobrzański podjął studia na Wydziale Rolniczym Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W 1960 roku uzyskał tytuł magistra inżyniera rolnictwa. Od razu po zakończeniu edukacji, rozpoczął pracę w Zakładzie Warzywnictwa Instytutu Warzywnictwa w Skierniewicach, którego kierownikiem był dr Henryk Skąpski, a później profesor i kierownik Katedry Warzywnictwa SGGW. W roku 1970 obronił rozprawę doktorską na temat „Wpływ różnych czynników środowiska na działanie kilku herbicydów na cebulę, w różnych jej fazach wzrostu”, pod opieką promotora, prof. dr hab. Emila Chroboczka, uzyskując stopień naukowy doktora nauk rolniczych. Cztery lata później, w 1974 roku, zdobył stopień doktora habilitowanego. W okresie 1970–1971 oraz 1978 roku, spędził łącznie 2,5 roku na stażach naukowych w USA, na Uniwersytecie Stanu Północna Dakota w Fargo (North Dakota State University – Crop and Weed Science Department), pracując w zespole pod kierownictwem prof. dr Johna D. Nalewaja, gdzie prowadził badania z zakresu herbologii. W 1992 roku otrzymał tytuł profesora nauk rolniczych. Wiele razy brał udział w wizytach studyjnych i konferencjach naukowych odbywających się w Polsce i za granicą. Pracę w Instytucie Warzywnictwa zakończył w 2006 roku, przechodząc na emeryturę.

Kariera naukowa

Adam Jan Dobrzański prowadził zaawansowane badania nad konkurencją oraz produktwnością biomasy chwastów segetalnych, a także innymi aspektami biologii chwastów w uprawach warzywnych. Skupiał się także na możliwościach ograniczenia stosowania herbicydów. Dzięki jego pracy, opracowane zostały i wdrożone do praktyki skuteczne programy ochrony przed chwastami, które obejmują większość gatunków warzyw uprawianych w Polsce. Wyniki jego badań były szeroko prezentowane na licznych konferencjach krajowych i międzynarodowych. Oprócz tego jest autorem i współautorem aż 1135 publikacji naukowych oraz materiałów popularnonaukowych, broszur i materiałów szkoleniowych, które były kierowane do praktyków ogrodniczych. Wiele z tych prac to książki i rozdziały książkowe. Szczególnie istotna w jego dorobku jest książka „Ochrona warzyw przed chwastami” (PWRiL 1995 oraz 1999 – dwa wydania), która przez długi czas służyła jako kluczowy podręcznik omawiający problematykę chwastów i metody regulacji zachwaszczenia w uprawach warzywnych. Jako członek grupy roboczej „Weed Management Systems in Vegetables” (Systemy regulacji zachwaszczenia w warzywach), działającej w ramach EWRS (European Weed Research Society – Europejskie Towarzystwo Badania Chwastów), współpracował z naukowcami z kilkunastu krajów Unii Europejskiej, Szwajcarii, Turcji i Izraela w analizie występowania chwastów oraz rekomendowanych metod regulacji zachwaszczenia w uprawach takich jak cebula, pomidor, marchew, kapusta, groch, sałata i papryka.

Pełnione funkcje

• 1984–1988: zastępca dyrektora ds. naukowych Instytutu Warzywnictwa,
• 1972–1982: kierownik Pracowni Zwalczania Chwastów Zakładu Warzywnictwa Gruntowego,
• 1983–1990: kierownik Samodzielnej Pracowni Zwalczania Chwastów,
• 1991–1996: kierownik Zakładu Zwalczania Chwastów,
• 1997–2006: kierownik Pracowni Herbologii Zakładu Ochrony Roślin,
• 1983–2006: członek Rady Naukowej Instytutu Warzywnictwa,
• 2005–2006: członek Rady Naukowej Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa,
• 2008–2016: wykładowca i promotor prac inżynierskich i magisterskich w Wyższej Szkole Humanistyczno-Ekonomicznej w Skierniewicach im. prof. Szczepana A. Pieniążka,
• 1969–1995: członek Zespołu Herbologii i Komisji ds. Walki z Chwastami i Rejestracji Herbicydów Rady Naukowo – Technicznej przy Min. Rol. i Gosp. Żywn.,
• 1996–2001: członek Komisji ds. Rejestracji Herbicydów, Regulatorów Rozwoju Roślin i Adiuwantów przy Instytucie Ochrony Roślin w Poznaniu,
• 1979–2006: członek Zespołu Herbologicznego Komitetu Nauk Ogrodniczych PAN,
• 2003–2004: członek Komitetu Sterującego Phare 2000 (Dobra Praktyka Rolnicza i Integrowane Metody Ochrony Roślin) w ramach Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa,
• 2005–2007: członek Executive Committee European Weed Research Society (Zarząd Główny EWRS).

Adam Jan Dobrzański brał również aktywny udział w pracach wielu komisji i zespołów doradczych:

• od 2018: członek Rady Konsultacyjnej IOR-PIB,
• 1987-2012: członek Komitetu Redakcyjnego „Vegetable Crops Research Bulletin”, a w latach 1996–2006 redaktor naczelny,
• od 2013: członek Rady Redakcyjnej „Journal of Horticulture Research” (wyd. Instytutu Ogrodnictwa),
• od 1979: członek Rady Redakcyjnej „Acta Agrobotanica” (wyd. PAN i PTB), w tym 1982–1983 i 1985–1992 zastępca redaktora naczelnego.

Odznaczenia, wyróżnienia i nagrody

Adam Jan Dobrzański, znany ze swoich licznych osiągnięć, posiada bogaty zbiór odznaczeń i wyróżnień, które świadczą o jego znaczącym wkładzie w dziedzinie ochrony roślin i rolnictwa.

• 1980: Srebrny Krzyż Zasługi,
• 1991 i 2001: Medal Zasłużony dla ochrony roślin Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu,
• 1975: Odznaka Zasłużony Pracownik Rolnictwa,
• 1974: Honorowa Odznaka Województwa Łódzkiego,
• 1984: Odznaka Zasłużony dla Województwa Skierniewickiego,
• 1990: Złota Odznaka Zasłużony dla Spółdzielczości Ogrodniczo-Pszczelarskiej,
• 1994: Srebrna Odznaka Honorowa NOT,
• 2018: Medal IOR PIB „100 lat ochrony roślin”.

Oprócz indywidualnych nagród, Dobrzański zdobył także szereg nagród zespołowych, w tym:

• Ministra Nauki Szk. Wyż i Techn. – 1974,
• Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej: II st. – 1984, 1987, 1989; I st. – 1988 i 2000.

---

Oceń: Adam Jan Dobrzański

---